Sürekli Yorgunluk Şikâyetinin Altında B12 Eksikliği Olabilir
Uzmanlara göre tedavi edilmeyen B12 eksikliği yorgunluk, halsizlik, unutkanlık ve ruh hali bozukluklarına yol açabilir. Bu nedenle herkesin düzenli olarak B12 düzeyini kontrol ettirmesi öneriliyor.
B12 Eksikliğinin Yol Açtığı Sorunlar
Enerji üretiminden sinir sistemi işleyişine kadar birçok hayati fonksiyonu etkileyen B12 vitamini eksildiğinde sürekli yorgunluk, halsizlik ve odaklanma güçlüğü gibi belirtiler ortaya çıkarak kişinin günlük yaşam kalitesini belirgin şekilde düşürebiliyor.
B12 vitamini kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda, sinir sisteminin düzenli çalışmasında ve beyin fonksiyonlarının korunmasında önemli rol üstlenir. Eksikliği ise zaman içinde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir ve fark edilmeden ilerleyebilir.
Uzmandan Önemli Uyarılar
Acıbadem Adana Hastanesi’nden Prof. Dr. Soner Solmaz, tedavi edilmeyen B12 eksikliğinin kansızlıktan depresyona kadar birçok tabloya yol açabileceğini belirterek sürekli halsizlik, uyku isteği ve unutkanlık yaşayan kişilerin mutlaka B12 düzeyini kontrol ettirmesi gerektiğini söyledi.
Eksiklik sessiz ilerlediğinde vücut çeşitli sinyaller gönderir. Sürekli yorgunluk, baş dönmesi, nefes darlığı, unutkanlık, dikkat kaybı, el ve ayaklarda karıncalanma, uyuşma, kas zayıflığı ve ruh hali değişimleri bu belirtiler arasında yer alır.
Bu şikâyetlerin görülmesi halinde vakit kaybetmeden doktora başvurulması gerektiğini vurgulayan Solmaz, kan testiyle eksikliğin kolayca tespit edilebildiğini ve uygun tedaviyle kısa sürede giderilebildiğini dile getirdi.
Risk Altındaki Gruplar
B12 eksikliği herkeste görülebilse de bazı gruplarda daha sık ortaya çıkar. Solmaz’a göre bitkisel beslenen ve hayvansal gıda tüketmeyen vejetaryen ve vegan bireyler bu konuda daha yüksek risk taşımaktadır.
Ayrıca emilim sorunlarının artabildiği 50 yaş üzerindeki yetişkinler, mide veya bağırsak ameliyatı geçiren kişiler, Crohn ve çölyak gibi hastalıklara sahip bireyler de eksiklik açısından dikkatle izlenmelidir.
Metformin veya mide asidini azaltan ilaçları düzenli kullanan kişilerin de B12 eksikliği geliştirme olasılığı daha yüksektir. Bu nedenle bu grupların düzenli kontrolleri ihmal etmemesi özellikle önem taşır.
Doğal Kaynaklar ve Takviyeler
B12 vitamini ağırlıklı olarak hayvansal besinlerde bulunur. Et, tavuk, hindi, balık, süt, yoğurt, peynir ve yumurta en güçlü doğal kaynaklar arasında yer alır ve düzenli tüketim eksikliğin önüne geçebilir.
Vejetaryen bireyler için B12 ile zenginleştirilmiş gıdalar veya doktor kontrolünde kullanılan takviyeler hayati önem taşır. Ancak hiçbir takviyenin kendi başına kullanılmaması gerektiği özellikle vurgulanmalıdır.
Tedavi Edilmezse Oluşabilecek Sonuçlar
B12 yalnızca enerji sağlayan bir vitamin değildir. Sinir sistemini koruyan ve ruh halini dengeleyen önemli bir yapı taşını temsil eder ve eksikliği zamanla ruhsal ve fiziksel bozulmalara yol açabilir.
Tedavi edilmeyen B12 eksikliği, kansızlıktan depresyona ve sinir sistemi hasarına kadar geniş bir yelpazede sorun oluşturabilir. Solmaz, bu nedenle halsizlik ve unutkanlık gibi şikâyetlerin hafife alınmaması gerektiğini ifade etti.
B12 Yüksekliğinin de Önemsenmesi Gerekiyor
Genellikle eksikliğiyle bilinse de açıklanamayan B12 yüksekliği de önemli bir sağlık uyarısı olabilir. Solmaz, takviye veya enjeksiyon kullanmayan kişilerde yüksek B12 tespit edilmesi halinde mutlaka araştırma yapılması gerektiğini söyledi.
Yüksek B12 çoğu zaman belirti vermez ancak bazı kişilerde ciltte kaşıntı, iştahsızlık, sindirim bozuklukları ve kilo kaybı görülebilir. Bu şikâyetler altta yatan başka bir sağlık sorununu işaret edebilir.
Yüksekliğe Yol Açan Hastalıklar
Karaciğer hastalıkları, bazı kanser türleri ve böbrek yetmezliği gibi durumlar kandaki B12 seviyesini yükseltebilir. Bu nedenle yüksek B12 her zaman kanser anlamına gelmese de metabolik bir dengesizliği gösterebilir.
Bu tür durumlarda karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri yapılmalı ve gerekirse daha ileri tetkiklere başvurulmalıdır. Açıklanamayan yüksek veya düşük B12 seviyeleri mutlaka değerlendirilmelidir.
Erken Tanının Önemi
Solmaz’a göre sebepsiz B12 değişiklikleri vücudun verdiği önemli bir uyarıdır. Düzenli kan kontrolleriyle erken tanı koymak, olası ciddi hastalıkların önüne geçilmesinde kritik bir rol oynar ve ihmal edilmemelidir.
