Amazon'a Black Friday Şoku: 30 Ülkede Grev ve Protesto Başlıyor
"Make Amazon Pay" küresel kampanyası kapsamında, Black Friday döneminde 30'dan fazla ülkede sendikalar, teknoloji çalışanları ve çevre örgütleri Amazon'a karşı ortak grevler düzenliyor.
Küresel Grev Alarmı: Amazon’a Karşı 30 Ülkede Ortak Eylemler
Dünyanın en büyük e-ticaret ve teknoloji şirketlerinden Amazon, Black Friday ve Cyber Monday döneminde küresel çapta bir grev ve protesto dalgasıyla karşı karşıya. Altıncı yılına giren “Make Amazon Pay” (Amazon Bedel Öde) kampanyası kapsamında, 30’dan fazla ülkede sendikalar, teknoloji çalışanları, insan hakları ve çevre örgütleri eş zamanlı olarak ortak grevler ve gösteriler düzenlemeye hazırlanıyor.
UNI Global Union Genel Sekreteri Christy Hoffman, şirkete yönelik eleştirileri şöyle dile getirdi:
“Amazon yıllardır işyerinde demokratik hakları bastırıyor. Modeli eşitsizliği derinleştiriyor ve çalışanların örgütlenme, toplu pazarlık ve güvenli çalışma talep etme hakkını zayıflatıyor”
Kampanyanın Amazon’a Yönelik Temel Suçlamaları
Kampanyayı organize edenler, Amazon’u yalnızca perakende alanında değil, lojistikten siyasete kadar birçok alanda yıkıcı bir etkiye sahip olmakla suçluyor. Temel suçlama başlıkları ise şunlardır:
Eşitsizliği Artırmak: Çalışanlar arasında derinleşen eşitsizliği körüklemek.
Çalışan Haklarını Kısıtlamak: Çalışanların sendikal örgütlenme ve toplu pazarlık gibi demokratik haklarını engellemek.
Siyasi Nüfuz: Trump’ın yemin törenini finanse etmek gibi adımlarla siyasi nüfuz sağlamak.
Çevreye Zarar Vermek: Yüksek enerji ve su tüketimiyle çevreye zarar vermek.
Progressive International’dan David Adler ise Amazon’un teknolojilerinin küresel şiddet sistemlerinin bir parçası haline geldiğini belirterek, şirketi "küresel ölçekte yeni bir otoriter düzenin parçası" olmakla suçladı.
Çalışma Koşulları ve Hapis Cezası Riski
Sahada çalışan işçiler, artan verimlilik baskısı ve ağır çalışma koşulları nedeniyle ciddi sorunlar yaşadıklarını ifade ediyor. Hindistan’ın Manesar kentinde çalışan Neha Singh, durumu çarpıcı bir örnekle anlattı:
“İnsanlar bayılıyor ama hedefler durmuyor. Bayılsak bile izin verilmiyor. Üç gün izin alırsak işten atılıyor. Amazon bizi gözden çıkarılabilir görüyor.”
Çevre örgütleri ise şirketin siyasi gücünün artık sadece çalışanları değil, tüm gezegeni tehdit ettiğini vurguluyor. Greenpeace International yetkilileri, Amazon’un baskıcı rejimlerle kurduğu yakın ilişkilerle otoriter yapıları beslediğine dikkat çekiyor.
Kampanyanın Temel Talepleri ve Mali Veriler
Kampanyanın ana talepleri, Amazon’un küresel ekonomideki güçlü konumunun sorumluluğunu üstlenmesi üzerine odaklanıyor. Talepler şu maddelerde özetleniyor:
Çalışanlara adil ücret ödenmesi.
Devlete adil vergi ödenmesi.
Gezegene verilen zararın bedelinin karşılanması.
Şirketin son mali raporuna göre, Amazon’un önceki yılın aynı dönemine göre 1,4 milyar dolar daha az vergi ödediği belirtiliyor. Ayrıca otomasyon ve yapay zeka yatırımlarının yüz binlerce işi tehdit ettiği ve veri merkezlerinin yüksek enerji tüketimiyle çevreye zarar verdiği iddia ediliyor.
Black Friday Protesto Eylemlerinin Yayılacağı Bölgeler
Bu yılki protesto eylemleri, Amazon’un operasyonlarının bulunduğu hemen her noktaya yayılacak. Eylemlerin planlandığı bölgeler ve eylem şekilleri şunlardır:
Avrupa: Almanya’da ('ver.di' sendikası öncülüğünde) depo çalışanları iş bırakacak; Danimarka, İspanya, Yunanistan, Birleşik Krallık, Polonya ve Lüksemburg’da çeşitli gösteriler düzenlenecek.
Amerika: ABD’de aktivistler, Amazon’un ICE ile yürüttüğü gözetim teknolojisi işbirliğini protesto edecek.
Asya-Pasifik ve Orta Doğu: Avustralya, Endonezya, Tayvan, Nepal ve Filistin’de protestolar yapılacak.
Latin Amerika ve Afrika: Brezilya, Kolombiya ve Güney Afrika’da saha eylemleri düzenlenecek.
Bu saha eylemlerine ek olarak, organizatörler dijital kampanyalar, ışık yansıtma eylemleri ve çevrimiçi dayanışma etkinlikleri de planlamaktadır.
