Türkiye'de HIV Vakaları Artıyor: Uzman İsim Erken Tanının Kritik Rolünü Anlattı
Uzmanlara göre HIV vakalarında artış sürüyor ve erken tanı hem bulaş riskini hem yaşam kaybını azaltıyor.
Türkiye’de HIV Vakalarında Dikkat Çeken Artış
Etlik Şehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği’nden Doç. Dr. Gönül Çiçek Şentürk, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Amerika ve Avrupa’da HIV ile yaşayan kişi sayısında düşüş yaşandığını, buna karşın Türkiye’de belirgin bir artış olduğunu açıkladı. Şentürk, 1 Aralık Dünya AIDS Günü kapsamında yaptığı değerlendirmede bu artışın nedenlerinin araştırılması gerektiğini belirtti.
Bulaş Yolları ve Yanlış Bilinenler
Doç. Dr. Şentürk, HIV’in yalnızca cinsel yolla ve kan yoluyla bulaştığını vurgulayarak günlük temasla bulaşmadığını ifade etti. Öpüşmek, aynı ortamda bulunmak, aynı masada oturmak veya birlikte yemek yemenin HIV için risk oluşturmadığı belirtildi.
"Öpmek, sarılmak, aynı ortamda bulunmak, aynı masada oturmak, yemek yemek gibi durumlarla kesinlikle bulaşmıyor."
Uzman isim, erken tanı ve düzenli tedavi ile hastaların AIDS evresine ilerlemediğini, yaşam standardının normale yakın seyrettiğini ve çocuk sahibi olmanın mümkün olduğunu söyledi.
Hastalığın Seyri ve Belirtileri
HIV enfeksiyonunun ilk bir ay içinde halsizlik, ateş, boğaz ağrısı, döküntü ve ishal gibi genel belirtilerle ortaya çıkabileceği ifade edildi. Bu bulguların çoğu zaman HIV ile ilişkilendirilmediğini belirten Şentürk, belirtilerin kaybolmasından yıllar sonra hastalığın AIDS evresine ilerleyebildiğini aktardı.
AIDS döneminde ortaya çıkabilen belirtiler arasında şunlar bulunuyor:
Kilo kaybı
Süreğen halsizlik
Öksürük ve balgam
Gece terlemesi
Nörolojik bozukluklar
Erken Tanı Hayat Kurtarıyor
Türkiye’de tedaviye erişimin güçlü olduğunu söyleyen Şentürk, pek çok ülkeye kıyasla geri ödeme kapsamının geniş olduğuna dikkat çekti. Buna rağmen tanı geciktikçe hem bulaşın arttığı hem de yaşam kalitesinin azaldığı ifade edildi.
"Türkiye’de AIDS konusunda aslında sessiz bir pandemi var."
Hastanede AIDS nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısının Kırım Kongo Kanamalı Ateşi nedeniyle kaybedilenlerden daha yüksek olduğunu belirten Şentürk, bazı hastalara ilk tanının yoğun bakımda konduğunu söyledi.
Test Yapmanın Önündeki Engeller ve Anonim Merkezler
Doç. Dr. Şentürk, damgalanma korkusunun test yaptırmanın önünde ciddi bir engel olduğunu vurguladı. Son 10 yılda riskli davranışta bulunan herkesin test yaptırması gerektiğini belirtti.
"Birçok ilde belediyeler tarafından anonim test merkezleri bulunuyor. Bu merkezlerde isim vermeden test yaptırılabiliyor."
Pozitif sonucun kişiye bildirilip yönlendirme yapıldığını belirten uzman isim, HIV’in artık yalnızca belirli bir yaş grubunda görülmediğini, 7’den 70’e tüm kesimleri etkileyen bir enfeksiyon olduğunu söyledi.
Erken Testin Sağladığı Avantajlar
Erken tanı ve tedavinin şu faydaları sağladığı belirtildi:
Bulaştırıcılığı azaltır
Tedavi başarısını artırır
Yaşam kalitesini yükseltir
Doç. Dr. Şentürk, erken başvuru ve test bilincinin toplumda güçlendirilmesi gerektiğini belirterek çağrısını yineledi.
